ЁЯФЭUPSC рд╕िрд╡िрд▓ рд╕ेрд╡ा рдкрд░ीрдХ्рд╖ाЁЯУЪ – рдкूрд░ी рдЬाрдирдХाрд░ी||

ЁЯУЪUPSC рд╕िрд╡िрд▓ рд╕ेрд╡ा рдкрд░ीрдХ्рд╖ा – рдкूрд░ी рдЬाрдирдХाрд░ी 



1. UPSC рдХ्рдпा рд╣ै?


UPSC (рд╕ंрдШ рд▓ोрдХ рд╕ेрд╡ा рдЖрдпोрдЧ) рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдПрдХ рдХेंрдж्рд░ीрдп рд╕ंрд╕्рдеा рд╣ै, рдЬो рджेрд╢ рдХी рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рд╕рд░рдХाрд░ी рд╕ेрд╡ाрдУं рдХे рд▓िрдП рднрд░्рддी рдХрд░рддी рд╣ै। рд╕िрд╡िрд▓ рд╕ेрд╡ा рдкрд░ीрдХ्рд╖ा (Civil Services Examination) рдЗрд╕рдХा рд╕рдмрд╕े рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдПрдЧ्рдЬाрдо рд╣ै, рдЬिрд╕рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े IAS, IPS, IFS рдФрд░ рдЕрди्рдп 20+ рд╕ेрд╡ाрдУं рдХे рд▓िрдП рдЙрдо्рдоीрджрд╡ाрд░ рдЪुрдиे рдЬाрддे рд╣ैं।


2. рдХिрди-рдХिрди рд╕ेрд╡ाрдУं рдХे рд▓िрдП рд╣ोрддी рд╣ै рдпрд╣ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा ?


UPSC CSE рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рднрд░्рддी рдХी рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕ेрд╡ाрдПँ:

All India Services

IAS (Indian Administrative Service)

рдк्рд░рд╢ाрд╕рдиिрдХ рдЕрдзिрдХाрд░ी

IPS (Indian Police Service) – рдкुрд▓िрд╕ рд╕ेрд╡ा

IFS (Indian Forest Service - рдЕрд▓рдЧ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा) рд╡рди рд╕ेрд╡ा

Group A Central Services

IRS (Income Tax, Customs & GST)

IAAS (Indian Audit & Accounts Service)

IRTS, ITS, ICAS рдЖрджि

Group B Services

DANICS, DANIPS

Armed Forces Headquarters Service рдЖрджि


3. UPSC рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдкैрдЯрд░्рди


рдпрд╣ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рддीрди рдЪрд░рдгों рдоें рд╣ोрддी рд╣ै:

(A) рдк्рд░ाрд░ंрднिрдХ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा (Prelims)

рджो рдкेрдкрд░ (Objective Type, MCQ)

1. GS Paper-I – рдЗрддिрд╣ाрд╕, рднूрдЧोрд▓, рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा, рд░ाрдЬрдиीрддि, рд╡िрдЬ्рдЮाрди, рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг, рдХрд░ंрдЯ рдЕрдлेрдпрд░्рд╕

CSAT рдХेрд╡рд▓ рдХ्рд╡ाрд▓िрдлाрдЗंрдЧ рд╣ै (33% рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ)

рдиेрдЧेрдЯिрд╡ рдоाрд░्рдХिंрдЧः рдЧрд▓рдд рдЙрдд्рддрд░ рдкрд░ 1/3 рдЕंрдХ рдХрдЯрддे рд╣ैं

(B) рдоुрдЦ्рдп рдкрд░ीрдХ्рд╖ा (Mains)

9 рд▓िрдЦिрдд рдкेрдкрд░

Paper A: рднाрд░рддीрдп рднाрд╖ा (300 рдЕंрдХ рдХ्рд╡ाрд▓िрдлाрдЗंрдЧ)

Paper B: рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी (300 рдЕंрдХ рдХ्рд╡ाрд▓िрдлाрдЗंрдЧ)

Paper I: рдиिрдмंрдз (250 рдЕंрдХ)

Paper II: GS-I (рдЗрддिрд╣ाрд╕, рднूрдЧोрд▓, рд╕рдоाрдЬ)

Paper III: GS-II (рд╕ंрд╡िрдзाрди, рд╢ाрд╕рди, рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕ंрдмंрдз)

Paper IV: GS-III (рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा, рд╡िрдЬ्рдЮाрди-рддрдХрдиीрдХ, рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг, рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा)

Paper V: GS-IV (рдиैрддिрдХрддा, рдИрдоाрдирджाрд░ी, рдоूрд▓्рдп)

Paper VI & VII: рд╡ैрдХрд▓्рдкिрдХ рд╡िрд╖рдп (Optional) – 2 рдкेрдкрд░, рдк्рд░рдд्рдпेрдХ 250 рдЕंрдХ

(C) рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ (Intervie2. CSAT Paper-II – рдЧрдгिрдд, рд▓ॉрдЬिрдХрд▓ рд░ीрдЬрдиिंрдЧ, рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рд╕рдордЭ, рдиिрд░्рдгрдп рдХ्рд╖рдорддा
UPSC рдмोрд░्рдб рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рдЗंрдЯрд░рд╡्рдпू

рдХुрд▓ рдЕंрдХ: 275

рдЙрдж्рджेрд╢्рдпः рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡, рдиिрд░्рдгрдп рдХ्рд╖рдорддा, рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди, рдиेрддृрдд्рд╡ рдХौрд╢рд▓ рдХी рдЬाँрдЪ

4. рдкाрдд्рд░рддा (Eligibility)


рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдпрддाः

IAS, IPS: рднाрд░рддीрдп рдиाрдЧрд░िрдХ

рдЕрди्рдп рд╕ेрд╡ाрдУं рдХे рд▓िрдП рднाрд░рдд/рдиेрдкाрд▓/рднूрдЯाрди рдпा рд╢рд░рдгाрд░्рдеी

рд╢ैрдХ्рд╖िрдХ рдпोрдЧ्рдпрддाः

рдХिрд╕ी рдоाрди्рдпрддा рдк्рд░ाрдк्рдд рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд╕े рд╕्рдиाрддрдХ

рдЖрдпु рд╕ीрдоा:

рд╕ाрдоाрди्рдп рд╡рд░्рдЧ: 21 рд╕े 32 рд╡рд░्рд╖

OBC: 21 рд╕े 35 рд╡рд░्рд╖

SC/ST: 21 рд╕े 37 рд╡рд░्рд╖

рдк्рд░рдпाрд╕ों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпाः
рд╕ाрдоाрди्рдпः 6

OBC: 9

SC/ST: рдЕрд╕ीрдоिрдд (рдЖрдпु рд╕ीрдоा рдХे рднीрддрд░)


5. рд╕िрд▓ेрдмрд╕ (Syllabus)


рдк्рд░ाрд░ंрднिрдХ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा (Prelims GS-I)

рднाрд░рддीрдп рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдФрд░ рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рд╕ंрдЧ्рд░ाрдо

рднाрд░рддीрдп рдФрд░ рд╡िрд╢्рд╡ рднूрдЧोрд▓

рднाрд░рддीрдп рд░ाрдЬрдиीрддि рдФрд░ рд╢ाрд╕рди

рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा

рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдПрд╡ं рдкाрд░िрд╕्рдеिрддिрдХी

рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдПрд╡ं рдк्рд░ौрдж्рдпोрдЧिрдХी

рдХрд░ंрдЯ рдЕрдлेрдпрд░्рд╕

рдоुрдЦ्рдп рдкрд░ीрдХ्рд╖ा (Mains)

GS-I: рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╕्рдХृि рдЧрд╕, рднूрдЧोрд▓

GS-II: рд╕ंрд╡िрдзाрди, рд╢ाрд╕рди, рд░ाрдЬрдиीрддि, рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕ंрдмंрдз
GS-III: рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा, рд╡िрдХाрд╕, рд╡िрдЬ्рдЮाрди-рддрдХрдиीрдХ, рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг, рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा

GS-IV: рдиैрддिрдХрддा, рдИрдоाрдирджाрд░ी, рдк्рд░рд╢ाрд╕рдиिрдХ рдоूрд▓्рдп

рдиिрдмंрдз рд▓ेрдЦрдиः рд╕ाрдоाрдЬिрдХ, рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ, рдЖрд░्рдеिрдХ рд╡िрд╖рдпों рдкрд░

рд╡ैрдХрд▓्рдкिрдХ рд╡िрд╖рдпः рд╕ाрд╣िрдд्рдп, рдЗрддिрд╣ाрд╕, рднूрдЧोрд▓, рд╕рдоाрдЬрд╢ाрд╕्рдд्рд░, рджрд░्рд╢рдирд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдЖрджि


6. рдЖрд╡ेрджрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा (Application Process)


рдЖрд╡ेрджрди рдХेрд╡рд▓ UPSC рдХी рдЖрдзिрдХाрд░िрдХ рд╡ेрдмрд╕ाрдЗрдЯ https://upsc.gov.in рдкрд░ рдСрдирд▓ाрдЗрди рд╣ोрддा рд╣ै

рдк्рд░ाрд░ंрднिрдХ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рдЖрд╡ेрджрди рд╕ाрдоाрди्рдпрддः рдлрд░рд╡рд░ी-рдоाрд░्рдЪ рдоें рд╣ोрддे рд╣ैं

рдлीрд╕:

рд╕ाрдоाрди्рдп/OBC: ₹100

SC/ST/рдорд╣िрд▓ा/рд╡िрдХрд▓ांрдЧ: рдиिрд╢ुрд▓्рдХ


7. рддैрдпाрд░ी рдХे рд▓िрдП рд╕ुрдЭाрд╡

1. NCERT рдХिрддाрдмें (рдХрдХ्рд╖ा 6 рд╕े 12) рдЕрдЪ्рдЫी рддрд░рд╣ рдкрдв़ें

ChatGPT

Vor

:

2. UPSC рдХा рдЖрдзिрдХाрд░िрдХ рд╕िрд▓ेрдмрд╕ рд╕рдордЭें

3. рдХрд░ंрдЯ рдЕрдлेрдпрд░्рд╕ рдХे рд▓िрдП The Hindu, Indian Express, PIB рдкрдв़ें

4. рдкिрдЫрд▓े рд╡рд░्рд╖ों рдХे рдк्рд░рд╢्рди рдкрдд्рд░ рд╣рд▓ рдХрд░ें

5. рдЯेрд╕्рдЯ рд╕ीрд░ीрдЬ рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ों

6. рдЙрдд्рддрд░ рд▓ेрдЦрди рдХा рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХрд░ें

7. рд╕рдордп рдк्рд░рдмंрдзрди рдк्рд░ीрд▓िрдо्рд╕ рдФрд░ рдоेрди्рд╕ рджोрдиों рдХी рддैрдпाрд░ी рд╕ंрддुрд▓िрдд рд░рдЦें


8. UPSC рдХрдаिрди рдХ्рдпों рд╣ै?


рдХрдб़ी рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзा – рд╣рд░ рд╕ाрд▓ 10-12 рд▓ाрдЦ рдЙрдо्рдоीрджрд╡ाрд░, рд▓ेрдХिрди рдЪрдпрди рд╕िрд░्рдл ~900 рдХा

рд╡िрд╕्рддृрдд рд╕िрд▓ेрдмрд╕ – рд╣рд░ рд╡िрд╖рдп рдоें рдЧрд╣рд░ाрдИ рд╕े рдЬ्рдЮाрди

рд▓ंрдмी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा - рдкूрд░ी рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдоें рд▓рдЧрднрдЧ 1 рд╕ाрд▓ рд▓рдЧрддा рд╣ै


9. рд╡ेрддрди рдФрд░ рд╕ुрд╡िрдзाрдПँ

IAS/IPS/IRS рдЕрдзिрдХाрд░िрдпों рдХो 7рд╡ें рд╡ेрддрди рдЖрдпोрдЧ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдмेрд╕िрдХ рд╕ैрд▓рд░ी рд▓рдЧрднрдЧ ₹56,100/ рдоाрд╣ + рднрдд्рддे, рд╕рд░рдХाрд░ी рдордХाрди, рд╡ाрд╣рди, рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा, рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд╕ुрд╡िрдзा, рдкेंрд╢рди рдЖрджि рдоिрд▓рддी рд╣ैं|


10. рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖

UPSC рд╕िрд╡िрд▓ рд╕ेрд╡ा рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рднाрд░рдд рдХी рд╕рдмрд╕े рдк्рд░рддिрд╖्рдаिрдд рдкрд░ीрдХ्рд╖ाрдУं рдоें рд╕े рдПрдХ рд╣ै। рд╕рдлрд▓рддा рдХे рд▓िрдП рдзैрд░्рдп, рдиिрд░ंрддрд░рддा, рдоेрд╣рдирдд рдФрд░ рд╕рд╣ी рд░рдгрдиीрддि рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै। рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рдпोрдЬрдиा рдмрдиाрдХрд░ рддैрдпाрд░ी рдХрд░рддे рд╣ैं, рддो рдпрд╣ рдХрдаिрди рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рднी рдкाрд╕ рдХी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै।

Post a Comment

Please Select Embedded Mode To Show The Comment System.*

Previous Post Next Post