📝पत्रलेखन कसे लिहायचे, सविस्तर माहिती व उदाहरण!📚

 📚पत्रलेखन📝

प्रास्ताविक बोर्डाच्या प्रश्नपत्रिकेत 'पत्रलेखन' या लेखनप्रकाराचा समावेश असतो. आपल्यापैकी प्रश्येकाला प्रसंगोपात्त पत्रलेखन करावेच लागते. पत्रलेखन ही एक कला आहे आणि ती सरावाने चांगल्या प्रकारे आत्मसात करता येते,

पत्रलेखनाचे प्रकार:

पत्रलेखनाचे स्थूलमानाने दोन प्रकार असतात १. अनौपचारिक पत्रे २. औपचारिक पत्रे.

१. अनौपचारिक पत्रे :

आई, वडील, भाऊ, बहीण वा इतर कोणी आप्त आणि मित्र यांना उ‌द्देशून लिहिलेली पत्रे, ही अनौपचारिक पत्रे होत. हल्ली मोबाईल व इंटरनेट यांमुळे अनौपचारिक पत्र लिहिण्याची गरज जवळजवळ संपुष्टात आली आहे. त्यामुळे वैयक्तिक स्तरावरील पत्रव्यवहार हल्ली आढळत नाही.

२. औपचारिक पत्रे :

औपचारिक वा व्यावसायिक पत्रांचे स्वरूप थोडे वेगळे असते. अशा पत्रांच्या प्रारंभी वरच्या उजव्या कोपऱ्यात पत्ता लिहिताना प्रथम आपले संपूर्ण नाव लिहावे. पत्रातील मजकूर विषयाला धरून, पण मुद्देसूद असावा. पाल्हाळ उसावे. या पत्राची भाषा औपचारिक असली, तरी वाचणाऱ्याला आपल्या पत्राचे महत्त्व वाटावे, अशी आकर्षक व भारदस्त असावी.

औपचारिक पत्रांचे स्थूलमानाने काही उपप्रकार मानले जातात. ते पुढीलप्रमाणे आहेत :

 निमंत्रणपत्र,

मागणीपत्र,

आभारपत्र,

विनंतिपत्र,

अभिनंदन किंवा गौरवपत्र,

 क्षमापत्र,

 चौकशीपत्र,

तक्रारपत्र.

नूतन विद्यालय, मुंबई या शाळेचा विदयार्थी प्रतिनिधी या नात्याने शाळेच्या वार्षिक क्रीडा स्पर्धांसाठी एन. के. जोशी विद्यालय, मुंबई या शाळेचे मैदान दोन दिवस भाड्याने मिळण्यासाठी त्या शाळेकडे मागणीपत्र सादर करा.

अ. ब. क.

नूतन विद्यालय, 

विदयार्थी प्रतिनिधी, 

महात्मा फुले मार्ग, कुर्ला,

मुंबई - ४०० ०७०.

दि. १५ नोव्हेंबर २०१५

प्रति.

माननीय सचिव,

एन. के. जोशी विद्यालय,

कुर्ला, मुंबई- ४०० ०७०

विषय : शाळेचे मैदान भाड्याने मिळण्याबाबत.

महोदय,

आहेच. आमची शाळा आपल्याच परिसरातील आहे आणि आमच्या शाळेला मैदान नाही, ही वस्तुस्थिती आपल्याला माहीत

आमच्या शाळेच्या वार्षिक क्रीडा स्पर्धा आम्ही १३ डिसेंबर ते १४ डिसेंबर २०१५ या दोन दिवसांत घेण्याचे योजीत आहोत. कृपया त्यासाठी आपल्या शाळेचे मैदान दोन दिवस भाड्याने दद्यावे, ही विनंती. मैदानाचे भाडे व अन्य अटी कृपया कळवाव्यात.

मी विद्यार्थी प्रतिनिधी या नात्याने व आमच्या मुख्याध्यापकांच्या परवानगीने हे पत्र लिहिले आहे.

आपला नम्र,

अ. ब. क.

विद्यार्थी प्रतिनिधी

विनंती पत्र:

दहावीच्या वर्गाने तिळगूळ समारंभ आयोजित केला आहे, त्यास उपस्थित राहण्याबद्दल वर्गप्रतिनिधी, गुरुजनांना विनंतिपत्र लिहीत आहे.

उत्तर :

अ. ब. क. 

वर्गप्रतिनिधी, 

१० वी अ, 

हुतात्मा चापेकर विद्यालय,

 गणेशखिंड, 

पुणे-४११ ००३. 

दि. १४ जानेवारी २०१५

प्रति, 

माननीय मुख्याध्यापक व अन्य शिक्षक, 

हुतात्मा चापेकर विदद्यालय,

 पुणे-४११००३.

विषय : तिळगूळ समारंभाला उपस्थित राहण्याची विनंती.

महोदय,

सादर नमस्कार.

आम्ही दहावी 'अ'च्या सर्व विद्यार्थ्यांनी आज आमच्या वर्गात तिळगूळ समारंभ साजरा करण्याचे ठरवले आहे. यंदाचे वर्ष हे शाळेतील आमचे शेवटचे वर्ष आहे, म्हणून आम्ही हा समारंभ आयोजित केला आहे.

या समारंभासाठी आपण आमच्या वर्गात कृपया ठीक चार वाजता उपस्थित राहावे आणि आम्हांला शुभेच्छा ट्याव्यात, अशी आमची इच्छा आहे. माननीय मुख्याध्यापक श्री. कुळकर्णी सर अध्यक्षस्थान स्वीकारणार आहेत.

तरी आपण आमचे निमंत्रण स्वीकारून आमचा तिळगूळ समारंभ गोड करून घेण्यास यावे. आम्ही आतुरतेने आपली वाट पाहत आहोत.

आपला नम्र विदयार्थी,

अ. ब. क. 

वर्गप्रतिनिधी 

१० वी अ

•आपल्या शाळेतील विद्यार्थ्यांची आरोग्य तपासणी निर्मलग्राम पंचक्रोशीतील डॉक्टरांच्या संघटनेने झवी, अशी त्या संघटनेला विनंती करणारे पत्र लिहा.

उत्तर :

अ. ब. क.

विद्यार्थी प्रतिनिधी,

 विदद्यादेवी प्रशाला, 

निर्मलग्राम,

 सांगली - ४१६ ३०१. 

दि. ११ ऑगस्ट २०१५

प्रति, 

डॉ. बाळ कान्हेरे सेक्रेटरी, 

निर्मलग्राम आरोग्य वाहिनी, 

निर्मलग्राम, 

सांगली- ४१६ ३०१.

विषय : विद्यादेवी प्रशालेतील विद्यार्थ्यांची आरोग्य तपासणी.

महोदय,

स. न. वि. वि.

मी विदद्यादेवी प्रशालेची विदधार्थी प्रतिनिधी असून आमच्या शाळेतील विद्याथ्यर्थ्यांची आरोग्य तपासणी करण्याची विनंती करण्यासाठी आपणास हे पत्र लिहीत आहे.

आपणांस ठाऊकच आहे की, आमच्या शाळेतील सर्व विद्यार्थी हे शेतकऱ्यांची मुले आहेत. अलीकडे आमच्या विद्यार्थ्यांच्या आरोग्याच्या तक्रारी खूपच वाढल्या आहेत. गरिबी, अज्ञान व आरोग्याविषयी अनास्था यांमुळे प्रकृतीची हेळसांडच होते. आपण आमच्या शाळेत आरोग्य तपासणीचे शिबिर घेतलेत आणि आरोग्याविषयी आम्हांला मार्गदर्शन केलेत, तर आम्हांला खूपच फायदा होईल.

आमच्या शाळेतील सर्वच विदद्यार्थी गरीब असल्यामुळे आपण ही तपासणी मोफत करावी, अशी विनंती आहे. कळावे.

आपली नम्र,

अ. ब. क.

विद्यार्थी प्रतिनिधी